بررسی توان سازگاری کشاورزان گندم کار نسبت به تغییرات اقلیمی (مورد مطالعه شهرستان سرپل ذهاب)

تغییرات اقلیم در بسیاری از نقاط جهان آثار خود را در دهه ی اخیر به جای گذاشته و انتظار می رود در دهه های آینده نیز اثرات این تغییرات تشدید شود. ایران نیز از این تغییرات بزرگ مقیاس مستثنا نبوده و اثرات آن در بسیاری از حوضه ها مشاهده شده است. بر همین اساس یکی از راه های کاهش اثرات این پدیده، سازگاری کشاورزان با تغییرات آب و هوایی است. سازگاری با تغییرات اقلیمی به فعالیت هایی اطلاق می شود که کشاورزان از طریق آن اثرات منفی این تغییرات را کاهش می دهند. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه بررسی توان سازگاری در بین 370 کشاورز گندم کار شهرستان سرپل ذهاب نسبت به تغییرات اقلیمی بود. در این مطالعه از روش پیمایشی استفاده شد و داده ها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای جمع آوری گردید. در این مطالعه از پرسشنامه ساختارمند مبتنی بر فرمول توان سازگاری (ناکوجا و همکاران، 2012 و مابی و همکاران،2012) بهره گرفته شد، همچنین به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه حضوری با گندم کاران استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان توان سازگاری گندم کاران شهرستان سرپل ذهاب نسبت به تغییرات اقلیمی 96/69 از 136بوده است که این عدد بیانگر توان سازگاری متوسط این شهرستان می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که کشاورزان گندم کار دهستان بشیوه و پاطاق دارای بیشترین میزان توان سازگاری و کشاورزان گندم کار دهستان قلعه شاهین دارای کمترین میزان توان سازگاری بودند. همچنین یافته ها نشان داد که برخی از ویژگی های فردی، اجتماعی و اقتصادی کشاورزان نظیر سطح تحصیلات، مهارت، عضویت در نهادهای اجتماعی، درآمد و استفاده از اعتبارات در میزان توان سازگاری گندم کاران موثر بوده است. نتایج این مطالعه می تواند دستاوردهایی برای شرکت آب منطقه ای استان و مدیریت هماهنگی ترویج جهاد کشاورزی استان داشته باشد بدین صورت که با توجه منابع محدود مالی شرکت آب منطقه ای این اعتبارات محدود را به مناطقی تخصیص دهد که کشاورزان آن منطقه از توان سازگاری پایینی برخوردار باشند. مدیریت هماهنگی ترویج نیز می تواند از طریق برگزاری دوره های آموزشی سازگاری با تغییرات اقلیمی نسبت به تقویت توان سازگاری کشاورزان اقدام نماید.